Klasyfikację rzek można przeprowadzić pod różnym względem, np. z uwagi na ich długość i wielkość dorzecza (małe, średnie, duże i wielkie), ciągłość zasilania (stałe, sporadycznie wysychające, okresowe i epizodyczne/efemeryczne), natężenie przepływu (największa pod tym względem jest Amazonka), stopień uregulowania, znaczenie gospodarcze, a nawet dominujące w nich gatunki ryb. Można napisać: Wisła – królowa polskich rzek, nadając tym stwierdzeniem jej szczególną rolę w naszym kraju. Ciekawe doświadczenie uzyskałem w Afryce, w górnym biegu rzeki uważanej za najdłuższą na świecie, podczas raftingu na Nilu Białym. Tu jednak chciałbym wspomnieć o podziale rzek z uwagi na kształt koryta: płynące prosto, meandrujące i roztokowe. W tej charakterystyce podaje się jeszcze czwarty typ – rzeki anastomozujące (wielokorytowe), tzn. płynące jednocześnie wieloma korytami. W Polsce do takich rzek należy m.in. piąta pod względem długości – Narew.
O pobytach w dolinie tej rzeki, zwanej też polską Amazonką, wspomniałem dwa lata temu przy okazji opowieści o wyprawie w Andy Argentyńskie. Warto dodać, że Narwiański Park Narodowy jest jednym z obszarów objętych w Polsce ochroną w ramach konwencji Ramsarskiej z 1971 r. o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego. Dodatkowo na terenie Narwiańskiego Parku Narodowego znajdują się dwa obszary Natura 2000: obszar specjalnej ochrony ptaków (OSO) Bagienna Dolina Narwi – PLB 200001 oraz specjalny obszar ochrony siedlisk (SOO) Narwiańskie Bagna – PLH 200002.
Korzystając z zaproszenia Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska oraz Dyrektora Narwiańskiego Parku Narodowego, udałem się w tym roku 22 marca z okazji obchodzonego od trzydziestu lat Światowego Dnia Wody do Ośrodka Edukacji Przyrodniczej „Młynarzówka” w Kurowie. Przykładowe elementy ekspozycji edukacyjnej pokazano na zdjęciach:
Choć internetowa oferta edukacyjno-informacyjna „Młynarzówki” jest, moim zdaniem, bogata, to warto podkreślić, że powinna ona być tylko zachętą do bezpośredniego odwiedzenia Ośrodka w Kurowie. Skupiłbym się więc jedynie na promocji pięknego filmu o naprawdę niezwykłej rzece pt.: „Narew – od źródeł do ujścia”.
Efekt końcowy powstał dzięki staraniom wielu ludzi, ale jest dziełem głównie reżysera, Pana Zdzisława Folgi, który z Narwią obcuje od lat. Film pokazuje bogactwo fauny i flory rozwiniętej wzdłuż doliny tej rzeki. Na szczególną uwagę zasługują ptaki, które wielu obserwatorów docenia także za oddziaływanie terapeutyczne (polecam np. książkę pt. „Ornitologia terapeutyczna”).
Wizytę w Kurowie kończę spacerem w kierunku Zerwanego Mostu – oto kilka marcowych widoków z królestwa Narwi.
Wiosna już tylko czeka, aby do niego wkroczyć. Czekają też zapewne birdwatchers, aby wraz z wiosną pojawić się w dolinie Narwi i obserwować ornitofaunę oraz odpoczywać na łonie natury.
Warszawa, 22 marca 2023 r.