Dziekanowanie w czasach zarazy

Pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 dotknęła nas niespodziewanie. Opuszcza, niestety znacznie wolniej. Oto trochę informacji oraz refleksji związanych z jej przebiegiem na Wydziale Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska (IBHiIŚ) Politechniki Warszawskiej w 2020 roku.

Jak to się zaczęło…

Na początek warto przypomnieć kilka faktów dotyczących źródła zarazy. W Chinach pierwszy przypadek choroby, którą później nazwano COVID-19, odnotowano 1 grudnia 2019 r. Natomiast dopiero pod koniec 2019 roku, a dokładnie 31 grudnia, Chiny zaalarmowały WHO o nietypowych przypadkach zachorowań na zapalenie płuc, przypominających zespół ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej (ang. severe acute respiratory syndrome – SARS). A już 1 stycznia 2020 roku został zamknięty targ ryb i owoców morza w 11-milionowym Wuhan w środkowych Chinach, z którym były łączone te zachorowania. Tydzień później został zidentyfikowany nowy koronawirus. Ze względu na podobieństwo do koronawirusa SARS-CoV, który pojawił się w listopadzie 2002 roku w chińskiej prowincji Guangdong i rozprzestrzenił się w 2003 r. na 29 krajów, został nazwany SARS-CoV-2. 11 stycznia 2020 r. odnotowano pierwszą ofiarę śmiertelną wywoływanej przez SARS-CoV-2 choroby COVID-19. Pierwsze wyniki badań przeprowadzonych przez Chińczyków wskazywały, że koronawirus z Wuhan może pochodzić od łuskowca. Jednak dalsze badania nie potwierdziły tej hipotezy.

Wobec rozszerzającej się skali epidemii koronawirusa, 23 stycznia 2020 r. Wuhan zostało objęte kwarantanną. Megamiasto odcięto od świata, zawieszono komunikację lokalną i dalekobieżną, pozamykano sklepy. Władze zasugerowały nieopuszczanie domów bez potrzeby. Do sieci trafił film krótkometrażowy „Wuhan: The Long Night”, pokazujący opustoszałą metropolię.

The Wuhan: The long night (źródło: youtube)

7 lutego 2020 r. na COVID-19 zmarł lekarz – okulista Li Wenliang, ukarany wcześniej przez chińskie władze za przestępstwo „naruszania demokracji”. Stał się on „męczennikiem” rozwijającej się zarazy, ponieważ został uznany za pierwszego człowieka ostrzegającego przed epidemią koronawirusa. Spowodowane chińską polityką kontroli przepływu informacji opóźnienie o 2-3 tygodnie działań ograniczających rozprzestrzenianie epidemii spowodowało jej gwałtowny rozwój. 24 lutego w Chinach było już 77 tys. zakażeń i 2500 zgonów z powodu wirusa SARS-CoV-2, a do 22 marca zakażonych zostało ponad 81000 i zmarło ponad 3200 osób. Specjaliści ocenili, że epidemia rozwinęła się w najgorszym miejscu Chin (wielomilionowe uniwersyteckie miasto) i w najgorszym okresie (Chiński Nowy Rok).

W lutym 2020 r. choroba zaczęła się rozprzestrzeniać na świecie. Warto przypomnieć, że dwa pierwsze przypadki koronawirusa we Włoszech pojawiły się 31 stycznia. 23 lutego wyznaczono w Lombardii pierwsze „czerwone strefy”, 4 marca zamknięte zostały szkoły i uniwersytety, a 9 marca “zamknęły” się całe Włochy. W połowie marca 2020 r. centrum pandemii było już w Europie. 19 marca liczba zgonów we Włoszech była większa niż w Chinach. W ostatnim tygodniu marca zaraza przeniosła się na kontynent amerykański, do Stanów Zjednoczonych, z epicentrum w Nowym Jorku.

Pierwszy potwierdzony przypadek koronawirusa SARS-CoV-2 pojawił się w Polsce, w Zielonej Górze, 4 marca 2020 r.

Politechnika w czasie pandemii COVID-19

Ja pierwszy raz odnotowałem wpływ rozprzestrzeniającej się choroby COVID-19 w Politechnice Warszawskiej, będąc pod koniec stycznia 2020 roku w Aalborgu w Danii. Od Pani prof. Renaty Walczak dowiedziałem się o konieczności odwołania przygotowywanych na 3 lutego obchodów Chińskiego Nowego Roku w ramach Instytutu Konfucjusza, działającego na Uczelni od 23 września 2019 r. we współpracy z Beijing Jiaotong University.

Było to zaraz po sygnałach z Chin o pojawieniu się tam koronawirusa – oznajmia rzeczniczka PW Izabela Koptoń-Ryniec. – Śledzimy na bieżąco sytuację. Kierujemy się rekomendacją Głównego Inspektora Sanitarnego oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, żeby odwoływać wydarzenia, w których bierze udział powyżej tysiąca osób. Powołaliśmy specjalny zespół ds. koronawirusa.

Trzy pierwsze tygodnie lutego (sesja egzaminacyjna i ferie zimowe) minęły na Uczelni spokojnie. Przygotowując się do nowego semestru, zadawaliśmy sobie jednak pytanie – jak to będzie? Studenci pojawili się na Wydziale IBHiIŚ w poniedziałek, 24 lutego. Pojawili się też niektórzy pracownicy spędzający ferie za granicą. Dobrze, jeżeli nie wędrowali po pokojach, aby poinformować kolegów o swoim powrocie do Warszawy. Wiedząc już, że COVID-19 to choroba m.in. brudnych rąk, na drzwiach wejściowych do Gmachu Wydziału wywiesiliśmy ogłoszenie w języku polskim i angielskim: po wejściu umyj ręce / wash your hands after entering. Był to nasz wydziałowy początek późniejszej zasady DDM: dystans, dezynfekcja, maseczka.

W czwartek, 27 lutego 2020 r. ukazało się krótkie zarządzenie nr 11/2020 i komunikat Rektora PW, prof. dra hab. inż. Jana Szmidta, zmieniające organizację funkcjonowania Uczelni. Wieczorem wysłałem do Współpracowników e-maila o treści:

Szanowni Państwo,

w związku z komunikatem JM Rektora przesłanym przez Pana prof. dra hab. Janusza Walo, Prorektora ds. Studenckich (poniżej w załączeniu), bardzo proszę o:

  1. Wysłanie komunikatu oraz materiału informacyjnego do wszystkich Pracowników, Doktorantów i Studentów Wydziału IBHiIŚ.
  2. Zamieszczenie na wydziałowej stronie www krótkiej informacji z linkiem do ww. dokumentów.
  3. Rozważenie przez Redaktorów strony https://www.facebook.com/BibliotekaWIBHiIS/ możliwości poinformowania czytelników Fb o działaniach profilaktycznych podejmowanych przez władze Uczelni i Wydziału w związku z koronawirusem SARS-CoV-2.
  4. Pana dra hab. inż. Apoloniusza Kodurę, Prodziekana ds. Studenckich oraz Pana dra inż. Wiktora Treichla proszę o przekazanie stosownej informacji (komunikatu) studentom anglojęzycznym.
  5. Wszelkie informacje związane z potencjalną sytuacją epidemiologiczną, a dotyczące naszego Wydziału, proszę kierować bezpośrednio do Sekretariatu Wydziału.

Na początku marca poprosiłem Panią mgr Monikę Borowską-Wojewódkę o umieszczenie na Fanpage Biblioteki naszego Wydziału krótkiego komunikatu (postu) z linkami do audycji redaktor Ewy Podolskiej, w ramach cyklu „Przewodnik Higieniczny TOK FM“, z różnymi krótkimi informacjami i praktycznymi poradami dotyczącymi tematu koronawirusa, które w ramach profilaktyki mogłyby pomagać naszym studentkom i studentom, doktorantom i pracownikom, czyli … nam wszystkim.

W środę, 11 marca 2020 r., ukazało się kolejne zarządzenie Rektora PW nr 16/2020 w sprawie podjęcia w Politechnice Warszawskiej działań zapobiegających rozprzestrzenianiu się koronawirusa (COVID-19). Należało wysłać do Współpracowników kolejnego e-maila:

Szanowni Państwo,

w związku z ww. Zarządzeniem bardzo proszę przesłać e-mailem wszelkie sprawy organizacyjne, które powinny zostać ustalone i (ewentualnie) ujęte w Zarządzeniu Dziekana w sprawie działań zapobiegawczych lub organizacyjnych na Wydziale. Informacje proszę przekazać do czwartku, 12 marca br. do godziny 10:00.
Powiadomienia, zgodne z § 5 ust. 1 oraz § 6 ust. 3 Zarządzenia nr 16/2020 Rektora PW, proszę przesyłać do Sekretariatu Wydziału.
Kierowników jednostek organizacyjnych proszę o przygotowanie listy pracowników, którzy (zgodnie z § 6 Zarządzenia nr 16/2020 Rektora PW) mogą realizować zadania służbowe poza miejscem jej stałego wykonywania. Informację w tej sprawie proszę przesyłać do Sekretariatu Wydziału do piątku, 13 marca br. do godziny 13:00. Pana Prodziekana ds. Studiów i Panią Prodziekan ds. Studiów Niestacjonarnych i Podyplomowych oraz Kierowników Zakładów proszę o określenie czy, a jeżeli tak, to jakie zajęcia (wykłady, ćwiczenia, projekty…) mogą być realizowane zdalnie (zgodnie z § 2 ust. 2 Zarządzenia nr 16/2020 Rektora PW). Listę zajęć i prowadzących proszę przesłać do Dziekanatu do dnia 16 marca 2020 r.

Od czwartku, 12 marca 2020 r., w związku z ograniczeniami w szkolnictwie podstawowym, średnim i wyższym, zmniejsza się ruch na ulicach Warszawy. Mój czas dojazdu na Uczelnię zbliża się do 20 minut. Wolałbym aby był to efekt ferii, wakacji lub przyjazdu do stolicy ważnej osobistości… (wtedy miasto pustoszeje), a nie szerzącej się epidemii. W pracy zbieram informacje na temat skutków (ograniczeń) wynikających z zarządzenia Rektora. Z dnia na dzień rozpoczynamy realizację zajęć dydaktycznych w trybie zdalnym, głównie za pomocą programu (platformy) MS Teams. Biuro Rektora w imieniu Magnificencji, prof. Jana Szmidta, rozesłało zaproszenie na trzydzieste dziewiąte posiedzenie Senatu, które ma odbyć się w dniu 18 marca (środa) 2020 roku, tradycyjnie o godz. 15:15 w Sali Senatu w Gmachu Głównym PW.

Na stronie wydziałowej oraz na profilu Fb Biblioteki WIBHiIŚ PW została umieszczona informacja, że Biblioteka WIBHiIŚ PW w dniach 12 marca – 14 kwietnia będzie nieczynna.

Informujemy ponadto, że w tym okresie:
– terminy zwrotów wypożyczonych dokumentów bibliotecznych zostały przedłużone do 20 kwietnia,
– opłaty za przetrzymanie wypożyczonych dokumentów bibliotecznych w okresie od 12 marca do 14 kwietnia nie będą naliczane.

ATTENTION!
In connection with preventing COVID-19 spread among the WUT’s community, the Rector of Warsaw University of Technology decided that the libraries are closed. Library of the Faculty of Building Services, Hydro and Environmental Engineering will be closed to readers from 12.03. – 14.04.2020. We would also like to inform that during this period:
– returns for borrowed books will be automatically extended to 20.04.2020,
– no penalties will be charged for keeping books borrowed beyond from 12.03.to 14.04.2020.

13.03.2020 piątek: Rano muszę pojawić się w Przychodni Wojskowego Instytutu Medycznego (w związku kontrolą kontuzji kolana). Sprawdziłem, czy ta wizyta, której termin został ustalony jeszcze w styczniu jest aktualna. Okazuje się że tak. Trwa to jednak aż 3 godziny. Wracam bezpośrednio na Wydział w celu przygotowania końcowej wersji zarządzenia w sprawie działań zapobiegających rozprzestrzenianiu się koronawirusa COVID-19 na naszym Wydziale.

Zgodnie z zarządzeniem nr 1/2020 Kanclerza Politechniki Warszawskiej w sprawie organizacji pracy w administracji centralnej PW w okresie od 16 marca do 14 kwietnia 2020 r. zmianie ulegają zasady funkcjonowania administracji. Podobnie dyżury w Bibliotece Wydziałowej oraz w jednostkach wydziałowej administracji są realizowane w przedziale czasowym 9:00-15:00. Bez zmian pozostaje system pracy zmianowej oraz pracy zdalnej osób, które fizycznie nie są w gmachu Wydziału.

Od soboty, 14 marca 2020 r., zaczynamy żyć w innym świecie. Zajęcia stacjonarne w Politechnice Warszawskiej zostały zawieszone do 14 kwietnia br. Ja w soboty prowadzę wykład dla studentów niestacjonarnych z przedmiotu „Ocena oddziaływania na środowisko obiektów komunalnych”, więc w dydaktyce przechodzę na e-learning… A od 15 marca 2020 roku oficjalnie obowiązuje 10-dniowy stan zagrożenia epidemicznego. W przestrzeni medialnej oraz społecznej pojawia się słowo pandemia.

16.03.2020 poniedziałek: Uczelniana Komisja Wyborcza zawiesza do odwołania akcję wyborcza w Politechnice Warszawskiej (wszak 2020 to rok kończący kadencję oraz wyboru nowych władz Uczelni).

17.03.2020 wtorek: Pan mgr inż. Michał Daszewski, nasz wydziałowy administrator sieci, opracował mały raport dotyczący funkcjonowania platformy Moodle, z którego wynika, że w ostatnich 30 dniach logowało się w nim 50 wykładowców. Nie mamy porównania, jak to wyglądało dawniej, ale ta liczba jest oceniona jako pozytywnie duża. Więcej na temat działalności Pana Michała Daszewskiego, jednego z “frontmanów” wydziałowego Zespołu zmagającego się z pandemią, w przypisie [1].

Nadszedł kluczowy okres dla rozwoju pandemii. Warszawa w czasie pandemii zaczęła przypominać chińskie Wuhan. Miasto opustoszało, stało się ciche…

Warszawa 2020-03-18. Opustoszałe ulice – tu skrzyżowanie Al. Solidarności i Al. Jana Pawła II Źródło: SPL/East News, Fot: Łukasz Szczepański/Reporter

18.03.2020 środa: Prorektor ds. Kształcenia przesłał e-maila:

Szanowni Państwo Dziekani,

W odpowiedzi na liczne zapytania dotyczące przeprowadzania procesu dyplomowania w dzisiejszych specjalnych warunkach informuję, że musimy na najbliższy okres zawiesić rygorystyczne traktowanie Regulaminu Studiów. Mam na myśli np. przedłużenia okresu składania prac, wyznaczanie terminu egzaminu dyplomowego itp. Ze swojej strony obiecuję nie podpisywać decyzji o skreśleniu pozbawiającej niektórych ubezpieczenia.

Jeżeli natomiast w szczególnych przypadkach widzieliby Państwo możliwość przeprowadzenia egzaminu dyplomowego wirtualnie z użyciem technik internetowych, to jest to jak najbardziej możliwe. Decyzję w tej sprawie pozostawiam Wydziałom.

Z wyrazami uszanowania i życzeniami wytrwania,
Krzysztof Lewenstein

Wszyscy żyjemy już w czasach zarazy. Mały p…y „koronaświrus” (przepraszam, ale tak go nazywam) wstrząsnął całą planetą Ziemią, a przy okazji planami konferencyjnymi oraz wyjazdów służbowych, urlopowych i wyprawowych… W czwartek 19 marca powinienem był polecieć na urlop do Dubaju, a w następne dni wędrować po górach w Omanie (na taką przyjemność musiałem jednak poczekać dwa lata). A jest dokładnie odwrotnie – siedzę w domu lub … w pracy. Pandemia zdezorganizowała nasze życie, także akademickie. Ja paradoksalnie, zamiast mniej, mam więcej pracy. Nie możemy tylko czekać na odgórne decyzje. Trzeba na bieżąco reagować na rozwój sytuacji, nie zapominając o studentach, doktorantach i pracownikach Wydziału. Ponieważ codziennie jestem na Wydziale, więc w domu wprowadzamy podwyższony stan ostrożności sanitarnej: wciąż dezynfekuję wszystkie klamki, poręcze, wyłączniki, sprzęt komputerowy…

W drodze do pracy w poniedziałkowy poranek

23.03.2020 poniedziałek: w portierni budynku naszego Wydziału od dnia dzisiejszego znajduje się termometr do bezdotykowego pomiaru temperatury ludzkiego ciała. Pan Paweł Milczarek przesłał e-mailem krótką instrukcję jego obsługi. Ja od rana zajmuję się sprawą wniosków o granty wewnętrzne w dyscyplinie naukowej Inżynieria Środowiska, Górnictwo i Energetyka (IŚGiE). Następnie siadam do e-learningu. Mam wykład z przedmiotu „Rekultywacja i zagospodarowanie gruntów” (RiZG).

24.03.2020 wtorek: zbiera się „na odległość” Kolegium Dziekańskie, z koniecznością zmagania się z problemami technicznym. Podczas spotkania w sprawie dyscypliny Inżynieria Lądowa i Transport jest już lepiej. Jak zwykle niezawodny okazał się Pan mgr inż. Michał Daszewski, który siadł na motocykl i po pół godzinie przyjechał z domu na Wydział. Ukazało się nowe zarządzenie nr 20/2020 Rektora PW, które przedłuża dotychczasowy stan „hibernacji” Wydziału do 10 kwietnia 2020 r. Musimy się do niego odnieść, przekazując JM Rektorowi stosowne informacje. Dlatego proszę Panią mgr Annę Bartosiewicz-Sodoś o zebranie danych analogicznych jak dwa tygodnie wcześniej – 11 marca. Sądzę, że wiele z dotychczasowych ustaleń, zwłaszcza w Katedrze i Zakładach, pozostanie aktualne. Martwię się trochę, ponieważ mój komputerowy folder o nazwie „Koronawirus” bardzo się rozrasta. Dołączam do platformy kontaktowej MS Teams pod nazwą „Forum Dziekańskie”, założonej 21 marca br. przez Prorektora, prof. Janusza Walo oraz „Dziekani”, założonej przez prof. Krzysztofa Zarembę. Zawsze warto być w grupie, zwłaszcza podczas pandemii.

Wieczorem śledzę wiadomości: rząd ogłosił nowe obostrzenia, które będą obowiązywać do 11 kwietnia, czyli do Wielkiej Soboty. Tego samego dnia Sejm zapowiedział, jak w obliczu epidemii będzie przebiegać głosowanie w najbliższych wyborach. A w domu pojawia się niepokój spowodowany moimi codziennymi pobytami na Wydziale. Okresowe dezynfekowanie niektórych powierzchni, klamek, poręczy, wyłączników już nie wystarcza. Wkrada się obawa o nasze osobiste bezpieczeństwo. Dodatkowo, spoglądam w lustro i mam wrażenie, że przypominam (tylko!) z wyglądu premiera Wielkiej Brytanii, Borysa Jonsona. Oczywiście, z powodu włosów, których nie mam gdzie ściąć, bo fryzjerzy pozamykali swoje zakłady. Także Pani Alina z ulicy Koszykowej.

25.03.2020 Od środy wchodzi w życie nowe rozporządzenie Ministra Zdrowia, zaostrzające zakazy i ograniczenia, m.in. spotkania do 2 osób! Na Wydziale przygotowujemy harmonogram dyżurów wszystkich jednostek administracyjnych na okres od 26 marca do 10 kwietnia br. Pozostaje też do opracowania, głównie w Dziale Finansowo-Ekonomicznym, 66 wniosków o grant wewnętrzny dla pracowników PW, wspierający prowadzenie działalności naukowej w dyscyplinie IŚGiE, przygotowanych przez autorów planowanych publikacji, tj. artykułów i monografii.

26.03.2020 czwartek: Wchodząc do Gmachu Wydziału, sprawdzam temperaturę swojego ciała – przy czole. 36,2 oC? Trzeba to zweryfikować i wprowadzić korektę błędów pomiarowych. Życie bezpośrednio na Wydziale zamarło, ale w formie zdalnej sporo się dzieje. Po pierwsze odbywają się różne formy zajęć: wykłady, ćwiczenia i konsultacje. W gmachu WIBHiIŚ podpisuję sprawdzone wnioski o granty oraz wnioski o umorzenie opłat za powtarzane zajęcia. A Władze Uczelni pracują nad możliwością wsparcia procesów głosowania narzędziami elektronicznymi. Na początek udostępnione zostały systemy głosowania zdalnego, wspierające następujące obszary działania Uczelni: Senat i Rady Naukowe Dyscyplin – głosowania oparte na platformie Sharepoint, Rady Wydziałów – głosowania oparte na platformie USOS Ankieter. Czyżby konieczność przygotowania się na wielotygodniową izolację? Czas pokaże (aż nadto: do dzisiaj posiedzenia RW oraz RND IŚGiE odbywają się zdalnie, z wykorzystaniem MS Teams i USOS Ankieter – serwisu służącego do przeprowadzania dowolnego rodzaju ankiet elektronicznych, w tym przypadku głosowań). Jadę do domu pod wrażeniem odczuwanej podwyższonej ciepłoty ciała. Muszę się temu przyjrzeć dokładnie. Czy to jedynie efekt całodziennej pracy?

27.03.2020 piątek: Przed wyjściem z domu sprawdzam temperaturę: 36,47 oC. A po pojawieniu się na Wydziale: 36,00 oC. Od termometru bezdotykowego nie można wymagać więcej. Zaczynam od e-learningu (RiZG), a następnie biorę udział w szkoleniu dotyczącym wykorzystania programu MS Teams do zdalnego prowadzenia zajęć dydaktycznych (wniosek: wszyscy uczymy się pływać po skoku do głębokiej wody). Potem, razem z Panem mgr. inż. Michałem Daszewskim, korzystając z programu Teamviewer, zabieramy się za ustawienie konfiguracji pulpitu zdalnego Chrome Remote Desktop. Udało się (z tej możliwości też korzystam do dzisiaj)! Po południu rozkręca się inicjatywa prof. Krzysztofa Zaremby pomocy lekarzom, pielęgniarkom i ratownikom poprzez wyprodukowanie dla nich masek plastikowych (przyłbic). Podobno w warszawskich szpitalach jedna maska przypada na kilkanaście osób. I znowu niezawodny okazał się Pan Michał Daszewski, który na swojej prywatnej drukarce 3D wydrukował przyłbice z myślą o pracownikach szatni i portierni naszego Wydziału. Może trafią do bardziej potrzebujących?

29.03.2020 niedziela: W TVN 24, dzięki Ewie Ewart, oglądam film pt. „Koronawirus w Wuhan. Zamknięte miasto”, przygotowany przez Australijczyków. Robi wrażenie. A wieczorem odbieram od Pana Michała Daszewskiegoe-maila, będącego odpowiedzią na zapoczątkowaną przez prof. dr. hab. inż. Krzysztofa Zarembę, Dziekana Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych, dwa dni wcześniej (!) akcję pomocy lekarzom, pielęgniarkom i ratownikom polegającej na wyprodukowaniu dla nich masek plastikowych (przyłbic):

Dobry wieczór Panie Dziekanie,

Produkcja ruszyła z kopyta. Dzisiaj o 19 podjedzie do mnie doktorant po odbiór pierwszej partii towaru.

Pozdrawiam, Michał Daszewski

Pierwsza partia przyłbic wyprodukowana przez pana mgr. inż. Michała Daszewskiego

30.03.2020 poniedziałek: Wydziałowy system bezdotykowej kontroli temperatury ciała zadziałał. Pełniący dyżur portier nie dopuścił do wejścia na teren Gmachu pracownika serwisu automatów z napojami, u którego stwierdził temperaturę ponad 38oC. W Polsce oficjalna liczba zachorowań przekroczyła już 2000. Epidemia rozwija się więc wolniej niż 10 dni wcześniej przewidywał minister zdrowia. Powszechnie panuje przekonanie, że władze zaniżają liczbę zachorowań i zgonów na COVID-19.

31.03.2020 wtorek: Najpierw długie zdalne Kolegium Dziekańskie, a później podpisywanie dokumentów i sprawy administracyjne. W bezpośredniej rozmowie z nielicznymi pracownikami administracyjnymi Wydziału pełniącymi dyżury wyczuwam niepokój, spowodowany ogólną sytuacją i obawami o swoje bezpieczeństwo zdrowotne.

1.04.2020 Od środy weszły w życie nowe ograniczenia i rygory w poruszaniu się w przestrzeni publicznej, wynikające z epidemicznej sytuacji, w której homo homini lupus est. W odpowiedzi na opinie dotyczące zdalnego Kolegium Katedry wysyłam do Kierowników Zespołów i kilku współpracowników e-maila z informacjami.

2.04.2020 czwartek: Od dzisiaj działa platforma pomocowa na MS Teams, w grupie „Forum dyskusyjne pracowników WIBHIŚ”.

W centrum Warszawy (przejście podziemne na skrzyżowaniu ul. Marszałkowskiej i Al. Jerozolimskich, od 2021 r. zwanym Rondem Praw Kobiet) w samo południe przedświątecznej soboty

3.04.2020 piątek: Dużo się dzieje w sprawie akcji “przyłbice”. Pan Michał Daszewski przesłał krótkiego e-maila:

Szanowny Panie Dziekanie,

obraz wart więcej niż 1000 słów więc załączam zdjęcie z bardzo krótkim komentarzem: 49 nowych przyłbic.

pozdrawiam serdecznie,
Michał Daszewski

Przyłbice wyprodukowane w ramach oddolnej akcji samopomocowej

7.04.2020 wtorek: O godzinie 9:00 zbiera się zdalnie małe Kolegium, a o godz. 10:00 duże Kolegium Dziekańskie WIBHIŚ.

8.04.2020 środa: O 10:00 zdalne spotkanie Dziekanów z Rektorem i zapowiedź przedłużenia kwarantanny narodowej na Uczelni. Po południu otrzymujemy zarządzenie JM Rektora w tej sprawie. Tak więc mogę już wysłać życzenia świąteczne z informacją – po Świętach nie wracamy na Wydział.

Droga Społeczności Akademicka,
zbliżają się Święta Wielkanocne, z tej okazji pora na życzenia…
Pozwolą jednak Państwo, że zacznę nietypowo od krótkiej informacji. W okresie szerzenia się pandemii COVID-19 nasz Wydział, podobnie jak cała Uczelnia, funkcjonuje w specjalnych warunkach. Doceniam Państwa wysiłek na rzecz zdalnej realizacji zadań dydaktycznych oraz wykonywania różnych obowiązkowych prac bezpośrednio w Gmachu Wydziału. Równocześnie, według mojej wiedzy, zachowują Państwo w sposób zdyscyplinowany ograniczenia i zakazy wprowadzane przez władze państwowe oraz wynikające z zarządzeń Rektora i Dziekana. Bardzo proszę, wytrwajmy w tym stanie przez najbliższe tygodnie kwarantanny narodowej, zarówno na Wydziale jak i w życiu prywatnym. Niestety, nie możemy bezpośrednio po Świętach wrócić na Uczelnię. Obowiązywanie zarządzenia Rektora nr 16 z dnia 11 marca br. zostało przedłużone do 15 maja br. Tym bardziej tylko taka obywatelska postawa zagwarantuje w miarę szybkie opanowanie sytuacji epidemicznej w Polsce, na Mazowszu i w Warszawie oraz powrót do normalnej pracy, czego wszyscy sobie wzajemnie życzmy.
Szczególnie w nadchodzących dniach myśląc o sobie, pamiętajmy o innych.

W odpowiedzi otrzymałem kilka e-maili z życzeniami, w tym m.in.:

Szanowny Panie Dziekanie,

dziękuję bardzo za życzenia oraz za przypominanie o wymogu izolowania się.
Jest to najprostszy i najskuteczniejszy sposób ograniczania zakażeń, co jest oczywiste dla mikrobiologów, epidemiologów, wirusologów.

Tak się złożyło, że 27 lutego wróciłam z urlopu w Rzymie i przeglądając nazajutrz pocztę, jeszcze przed wyjściem z domu, natrafiłam na właśnie wydane zarządzenie o pracy zdalnej. Skontaktowałam się z kierownikiem, zostałam w domu i mija już 6. tydzień pracy w odmiennych warunkach. Oby ten koronawirus przestał być niebezpieczny jak najprędzej i można było spokojnie wrócić na Wydział.

Wzajemnie życzę zdrowych i pogodnych Świąt Wielkiej Nocy oraz wielu radosnych, internetowych i telefonicznych, kontaktów z Bliskimi.
Małgorzata Ziombska, ZSCiG

14.04.2020 wtorek: Odbyło się pierwsze zdalne posiedzenie RW. Pod względem technicznym „poszło” dobrze. Sprawy techniczne dotyczące uzyskania połączenia audio-video koordynował Pan mgr inż. Michał Daszewski. Dodam, że było ono poprzedzone zdalnym posiedzeniem dużego Kolegium Dziekańskiego w dniu 7 kwietnia br.

20.04.2020 poniedziałek: Rozmawiam z Panią mgr Moniką Borowską-Wojewódką na temat „wychodzenia” Biblioteki z pandemii. Reakcja jest natychmiastowa:

Szanowny Panie Dziekanie,

Z uwagi na nadzwyczajną sytuację epidemiczną w kraju oraz konieczność pracy naszej jednostki zwracam się z propozycją podjęcia następujących czynności zabezpieczających pracowników przed zagrożeniem działania wirusa SARS-CoV-2, w szczególności w sytuacji powrotu użytkowników/ studentów/ doktorantów/ pracowników na „łono” Wydziału:
– stosowanie indywidualnych zabezpieczeń pracowników (maseczki, rękawiczki, przyłbice);
– przyjmowanie zwrotów wypożyczonych pozycji w jednym wydzielonym miejscu;
– poddawanie 14-dniowej kwarantannie zwracanych publikacji – do przemyślenia okres czasu, publikacje naukowe dot. aktywności COVID-19 na materiałach nieorganicznych, podają iż koronawirus może utrzymać się na powierzchniach nawet 17 dni;
– dezynfekowanie powierzchni oraz wyposażenia środkami zawierającymi minimum 60% alkoholu;
– okresowe poddawanie sterylizacji zwróconych pozycji z wykorzystaniem lampy UV (30 minutowe naświetlanie);
– zastosowanie zabezpieczenia w postaci płyty pleksi w miejscu wypożyczeń i zwrotów, których zadaniem będzie oddzielenie pracowników biblioteki od osób odwiedzających;
– ograniczenie ilości osób (max. 3) dokonujących zwrotów lub wypożyczeń przebywających na terenie biblioteki.

Jestem przekonana, że podjęcie takich działań zminimalizuje ryzyko zachorowań wśród pracowników i studentów, jednocześnie umożliwiając pracę i funkcjonowanie jednostki. Należy podkreślić, że zastosowanie przyjętych zabezpieczeń i określenie właściwych procedur postępowania będzie miało charakter stały do wykorzystania w podobnej sytuacji.

Z szacunkiem i sympatią,
Monika Borowska-Wojewódka

21.04.2020 wtorek: Odbyło się 6. zdalne posiedzenie małego Kolegium Dziekańskiego, które odbywają się regularnie od 17 marca br. Zaproponowałem Pani mgr Monice Borowskiej-Wojewódce zbieranie i publikowanie na Wydziałowym Facebooku materiałów nt. „naszego życia wydziałowego w czasach zarazy”. Reakcja jest bardzo szybka – powstała internetowa Kronika Wydziałowej Kwarantanny.

Pierwsze “wychodzenie” Wydziału z pandemicznego lockdownu

18.05.2020 MNiSW publikuje środowiskowe wytyczne w związku z częściowym przywracaniem działalności uczelni.

Zdalne posiedzenie małego kolegium dziekańskiego w dniu 19 maja 2020 r.

19.05.2020 Odbywa się posiedzenie RW IBHiIŚ w formie zdalnej.

21.05.2020 Zmarł prof. dr hab. inż. Marek Nawalany, profesor zwyczajny Politechniki Warszawskiej, wybitny specjalista w zakresie hydrologii, hydrogeologii, gospodarki wodnej i inżynierii środowiska.

22.05.2020 Wydziałowe Dni Otwarte w Politechnice Warszawskiej odbywają się tylko w przestrzeni wirtualnej. Od 22 do 24 maja wraz z Samorządem Studentów Politechniki Warszawskiej organizowana jest seria wirtualnych spotkań, które pozwolą zrozumieć, jak dostać się na naszą Uczelnię i jak dobrze wykorzystać czas spędzony w PW. Całość jest emitowana na profilu PW na Facebooku oraz oficjalnym kanale PW na YouTubie.

29.05.2020 W piątkowe popołudnie na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie pożegnaliśmy prof. dra hab. inż. Marka Nawalanego, Mimo ograniczeń wynikających z pandemii COVID-19, przy urnie z prochami Profesora Marka Nawalanego zebrało się m.in. grono Jego współpracowników z Katedry Ochrony i Kształtowania Środowiska na Wydziale IBHiIŚ PW oraz byłych doktorantów.

1.06.2020 Kolejny etap „odmrażania” Wydziału, Uczelni. Na ulicach widać zmiany. Stoję w porannym „korku” na Wisłostradzie. Trzeba zacząć się przyzwyczajać. Ale czy na długo?

16.06.2020 Odbywa się posiedzenie RW IBHiIŚ w formie zdalnej.

17.06.2020 Odbywa się ostatnie posiedzenie Senatu PW w formie zdalnej.

7.07.2020 Odbywa się ostatnie przedwakacyjne posiedzenie Rady Wydziału, z uwagi na sytuację epidemiczną w formie zdalnej, z wykorzystaniem systemu MS Teams. Głosowania są przeprowadzane za pomocą programu RADA24. Na posiedzeniu przedstawiono m.in. podsumowanie semestru letniego 2020 pod kątem zdalnego prowadzenia zajęć.

31 sierpnia 2020 roku zakończyłem pełnienie obowiązków Dziekana Wydziału Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej, a w latach 2012-2019 Prodziekana ds. Ogólnych i Nauki.

Czy pandemia zakończyła się? Nie wiem i nie mnie to oceniać. Mogę jedynie stwierdzić, że jej skutki są widoczne na Wydziale oraz w Uczelni i pewnie jeszcze długo z nami pozostaną.

Korzystając z okazji, jeszcze raz dziękuję wszystkim Pracownikom Wydziału, w tym zwłaszcza najbliższym Współpracownikom, za zapał i wysiłek, dzięki któremu uniknęliśmy jakichkolwiek większych problemów, a wszelkie podejmowane ad hoc rozwiązania sprawdziły się.

Warszawa, 12 marca 2023 r.

W dniu 30 stycznia 2020 roku ogłoszono stan globalnego zagrożenia pandemią, który w Polsce został oficjalnie odwołany w maju 2023 r., ale skutki pandemii wciąż z nami pozostają. Po wznowieniu „normalnej” działalności Wydziału i Uczelni stwierdzono, że niektóre rozwiązania okazały się dość trwałe. Przykładowo, w formie zdalnej (on-line z wykorzystaniem MS Teams) odbywają się wciąż posiedzenia Rady Wydziału IBHiIŚ oraz niektórych organów kolegialnych, np. Rady Naukowej Dyscypliny Inżynieria Środowiska, Górnictwo i Energetyka. Natomiast inne organy i komisje pracują już w trybie stacjonarnym, np. posiedzenia Senatu PW, od kwietnia 2022 roku, czyli ponad rok odbywają się Sali Senatu PW. Równocześnie we wszystkich ww. gremiach kolegialnych głosowania są realizowane za pomocą platformy USOS Ankieter, co znacznie usprawniło wcześniejsze (na kartkach “do urny”) procedury głosowań.

Warszawa, 30 czerwca 2023 r.

Jest grudzień 2023 roku.  Mijają cztery lata od wybuchu pandemii zachorowań na COVID-19. Warto odnotować fakt, że po okresie pandemii, w czwartym roku kadencji 2020-2024, Rada Wydziału IBHiIŚ rozpoczęła pracę w trybie stacjonarnym. Pierwsze posiedzenie w tym trybie odbyło się 24 października2023 r. (w którym nie uczestniczyłem z powodu urlopu), a drugie w dniu 28 listopada br. Należy przypomnieć, że ostatnie stacjonarne posiedzenie Rady Wydziału IBHiIŚ odbyło się 25 lutego 2020 r., a Rady Naukowej Dyscypliny Inżynieria Środowiska, Górnictwo i Energetyka 11 lutego 2020 r. o godz. 1015 w sali 115 w gmachu Wydziału IBHiIŚ. Natomiast pierwsze, popandemiczne stacjonarne posiedzenie Rady Naukowej Dyscypliny IŚGiE zostało zwołane na dzień 12 grudnia br. Ale już 18 grudnia br. otrzymaliśmy informację, że z uwagi na zwiększoną zachorowalność na Covid i grypę, najbliższe posiedzenie Rady Wydziału IBHiIŚ w dniu 19 grudnia 2023 r. odbędzie się w formie zdalnej poprzez MS Teams. Wniosek: pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 pozostawiła trwałe zmiany w funkcjonowaniu Uczelni…

Warszawa, 22 grudnia 2023 r.

[1] Na wpis zatytułowany „Dziekanowanie w czasach zarazy” zareagował Pan mgr inż. Michał Daszewski, przesyłając 5 stycznia 2024 r. dodatkowe informacje oraz kilka refleksji i wspomnień:

Skrótowo „czas zarazy”” wspominam tak, że nie wiedzieliśmy z czym mamy do czynienia. W pierwszych tygodniach prowadziłem w Excel-u wykres obrazujący liczbę zachorowań. Krzywa robiła się niebezpiecznie stroma… Pojawiało się pytanie: czy to będzie, jak w filmach o zombie, i po roku miasta opustoszeją i zaleje je fala przemocy i gangów z kałachami? Cywilizacja upadnie? Przecież inne już upadały… Wyobraźnia szalała. Jedno było pewne, że to coś nowego i należy uważać, aby nie zarazić starszych i słabszych osób, bo to z oczywistych powodów grupy najbardziej zagrożone. Kiedy sam przechodziłem „Covid” – a wiem to bez przeprowadzania testu, bo straciłem smak i węch na blisko miesiąc – to czułem się w miarę dobrze. Może oprócz jednej nocy, podczas której moje płuca miały jakieś straszne problemy z przyswajaniem tlenu i po prostu brakowało mi tchu.

Na Wydziale pojawiło się kilka wyzwań, którym władze dziekańskie i Dział Administracji musiały sprostać.

Wypracowanie rozwiązań umożliwiających pracę zdalną i nauczanie w dużej części było moim zadaniem. Do pracy zdalnej potrzebne były zakupy bardzo trudno dostępnych laptopów i kamerek. Ceny szybowały w górę, a na rynku zostały jedynie chińskie kamerki wątpliwej jakości. To, co udało się kupić, było natychmiast rozchwytywane. Widać było różne podejście pracowników i jednostek organizacyjnych na Wydziale. Jedni mieli prawdziwe potrzeby, bo nie dysponowali żadnym komputerem czy kamerą, a drudzy wychodzili ewidentnie z założenia „mi się należy i mają mi kupić”, chociaż mieli prywatny sprzęt, na którym normalnie pracowali (w ramach jednego z wypaczeń w PW pod kątem informatyzacji).

Interesującym zadaniem okazało się zorganizowanie zdalnychgłosowań podczas obrad Rady Wydziału. Centralne rozwiązanie „miało się pojawić”, ale jakoś się nie pojawiało. Rozpoczęliśmy poszukiwania i dużym sukcesem okazało się użycie programu rada24.pl, dedykowanego dla, cyt.: obrad rad gmin, miast czy powiatów. Po wprowadzeniu przez władze centralne programu „USOS Ankieter” program rada24.pl poszedł w odstawkę.

Nauczanie zdalne było dość prostym do rozwiązania problemem, bo nie wymagało dużych zakupów. Jako Wydział korzystaliśmy z Moodle i MS Teams. Moodle zainstalowane na naszych serwerach zyskały rangę systemu kluczowego i z punktu widzenia IT musiałem jedynie zapewnić więcej zasobów (pamięć RAM i rdzenie CPU maszyny wirtualnej) na obsługę przeprowadzanych testów oraz robić kopie bezpieczeństwa z jeszcze większą starannością. Edukacja nauczycieli przebiegła bezboleśnie, bo poza wyjątkowo „niekomputerowymi” pracownikami, wszyscy poradzili sobie dość dobrze pod presją potrzeb.

Temat przyłbic to kolejne wspomnienie, jakie zostanie w mojej głowie na długi czas. Mając drukarkę 3D (trzecią już) i należąc do różnych grup tematycznych, szybko trafiłem na wątki „przyłbicowe”. Nie wiem, czy to kwestia wychowania czy honorowego oddawania krwi, ale naturalnie przyszło mi myślenie o pracownikach Wydziału. Zacząłem od pierwszej linii frontu – Portierzy, Panie Szatniarki, Dziekanat, aż do osób, o których dowiedziałem się, że z powodów zdrowotnych są narażeni w sposób szczególny – np. Pani prof. Katarzyna Juda-Rezler, do której pojechałem i na wyciągniętej ręce przez uchylone drzwi podałem świeżo spryskaną spirytusem przyłbicę. Wszedłem też w tym czasie w kooperację z Wydziałem Chemii i osobiście pisząc wątki w Internecie, zabierałem do bagażnika samochodu dziesiątki wydrukowanych przyłbic od „kolegów drukarzy” i dostarczałem do dalszego rozprowadzania. Z perspektywy czasu wydaje mi się, że te przyłbice “chroniły” tak jak miedziane spirale wkładane pod materac, mające chronić przed reumatyzmem (moja babcia miała takie cuda).

Podzielam zdanie Pana Dziekana, że jako społeczność Wydziału poradziliśmy sobie dość sprawnie. Na pewno było to możliwe głównie dzięki elastyczności decydentów i zaangażowaniu części pracowników. Trochę naciągaliśmy zasady bezpieczeństwa IT czy nawet procedury ustawy Prawo zamówień publicznych i tylko dzięki temu jakoś wszystko „się spinało”. Z kolei praca zdalna była o tyle uciążliwa, że będąc większość czasu w domu (kwarantanna) było się jednocześnie w pracy. Włączony komputer z programem pocztowym i programami do monitorowania pracy serwerów i sieci nie przyjmował do wiadomości, że „jest już po 16” i dawał znać na bieżąco o stanie infrastruktury czy wiadomościach. Wtedy modne stało się definiowanie tzw. „work-life balance” (AK: chodzi m.in. o dyrektywę UE nr 2019/1158 w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów, która została implementowana do naszego prawa ustawą z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw; Dz.U. poz. 641) i szukanie w nim tajemniczej równowagi.

mgr inż. Michał Daszewski,

b. administrator sieci (do 2024-03-14)
na Wydziale IBHiIŚ Politechniki Warszawskiej