50 lat w PW – w skrócie i osobiście

W 2008 roku, podczas inauguracji roku akademickiego na Wydziale Inżynierii Środowiska w Gmachu Głównym Politechniki Warszawskiej usiadłem obok prof. dra hab. inż. Bronisława Bartkiewicza, który rozglądając się w zamyśleniu po krużgankach Auli Dużej, powiedział do mnie: 50 lat temu pojawiłem się pierwszy raz w tym miejscu. Dzisiaj ja mógłbym tak powiedzieć…

Wracając myślami w przeszłość tego półwiecza, wspominam głównie postaci. Z koleżankami i kolegami ze studiów spotkałem się już w sierpniu 1974 roku – podczas praktyki robotniczej – nieznanego dzisiaj elementu „edukacji” studentów. Pracowaliśmy w Kombinacie Budownictwa Miejskiego Warszawa na budowie osiedla mieszkaniowego  na Jelonkach. We wrześniu spędzałem czas na studenckim obozie roku zerowego w Kotlinie Kłodzkiej. Na spotkanie z młodzieżą przyjechał wraz z delegacją Władz Uczelni prof. Stanisław Pasynkiewicz, Rektor PW. 1 października rozpocząłem studia na Wydziale Inżynierii Sanitarnej i Wodnej na kierunku Inżynieria Środowiska na trwających dziewięć semestrów studiach jednostopniowych. Pierwszy rok był wspólny, realizowany w dwóch ciągach. W mojej grupie były głównie osoby z nazwiskami na literę K lub bliskie. Od drugiego roku był już podział na specjalności – wybrałem Systemy Ochrony Atmosfery i Meteorologia Techniczna (SOAiMT). Specjalność Ochrona Gleb i Gospodarka Odpadami (OGiGO) rozpocząłem współorganizować ponad dwadzieścia lat później – dopiero od 1996 roku.

Gmach Wydziału ISiW w budowie – stan w październiku 1975 r. (fot. A. Kulig)

Już wtedy ciągnęło nas do „nauki”. W węższym gronie zaangażowaliśmy się w pracę Koła Naukowego Hydrologów i Meteorologów, a później zaliczanie praktyk specjalizacyjnych, m.in. w Murzynowie k. Płocka oraz w Rafinerii Gdańskiej. Poniżej zdjęcie studentów specjalności SOAiMT oraz Gospodarka Wodna i Hydrologia (GWiH), członków Koła Naukowego HiM przed budynkiem Instytutu Podstaw Inżynierii Środowiska PAN w Zabrzu. Można na nim dostrzec m.in. Krzysztofa Klejnowskiego, Adama Lackowskiego, Katarzynę Judę, Jerzego Janota-Bzowskiego, Stanisława Lewińskiego, Halinę Urbańską, Wandę Barc, Izabelę Łapppo, Izabelę Podsiadło, Małgorzatę Przybysz, Marię Świętochowską, Mariusza Popiołka, a wśród nich opiekunów: doc. dr. hab. inż. Macieja Nowickiego i dr. inż. Zbigniewa Sorbjana.

Studenci specjalności SOAiMT oraz GWiH – członkowie Koła Naukowego HiM w 1978 r. (fot. A. Kulig)
W Murzynowie – pierwsze kroki w pomiarach meteorologicznych – przy pluwiografie (fot. A. Kulig)

Bezpośrednio po studiach rozpocząłem pracę w Instytucie Inżynierii Środowiska. Nie miejsce tutaj na przedstawianie pracy dydaktycznej, badawczej, publikacyjnej i eksperckiej, ale chciałbym wspomnieć jedynie, że od 1985 roku jest ona realizowana w Zespole Ochrony Powierzchni Ziemi (ZOPZ) i skupia się konsekwentnie na: ochronie powierzchni ziemi (badanie stopnia czystości/zanieczyszczenia gleb i gruntów, przeglądy środowiskowe terenu, określanie przyczyn zanieczyszczenia powierzchni ziemi, oceny potrzeb w zakresie oczyszczania gruntu, koncepcje i projekty rekultywacji terenów zdegradowanych, metody oczyszczania gleb i gruntów, monitorowanie oraz oceny efektów i skuteczności prac rekultywacyjnych), olfaktometria (emisja odorantów i odorów oraz uciążliwości zapachowe), a także zintegrowana ochrona środowiska (oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć komunalnych i przemysłowych, oceny środowiskowe istniejących obiektów, w tym przeglądy ekologiczne instalacji oraz badania, monitoring i prawna ochrona środowiska). „Ślady” tej działalności są współcześnie dokumentowane we wszelkiego rodzaju repozytoriach, bazach wiedzy i szeroko rozumianym Internecie. Część prac dotyczących problematyki ochrony powierzchni ziemi oraz trochę historii ZOPZ zostało przedstawione w obszernej monografii wieloautorskiej pt. Wybrane problemy ochrony powierzchni ziemi.

Zespół Ochrony Powierzchni Ziemi w 2013 r

W latach 90. XX wieku część swojej aktywności zawodowej skupiłem m.in. w Klubie Absolwentów Instytutu Systemów Inżynierii Środowiska. Organizowaliśmy konferencje i seminaria samokształceniowe współpracując organizacyjnie z Polskim Zrzeszeniem Inżynierów i Techników Sanitarnych.

Chciałbym jeszcze wspomnieć kilku byłych nauczycieli i współpracowników. Są to m.in: prof. Maciej Nowicki – promotor mojej pracy magisterskiej, doc. dr hab. inż. Stanisław Chróściel – promotor mojej pracy doktorskiej oraz prof. Marek Nawalany, prof. Anna Grabińska-Łoniewska, prof. Zbigniew Heidrich, a także dr inż. Wiesław Skorupski – chemik i dr Krystyna Ossowska-Cypryk – mikrobiolog.

Na koniec wymienię aktywności najświeższe. Pełniąc funkcję prodziekana na Wydziale Inżynierii Środowiska (od 2016 r. Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska) zaangażowałem się, jako współautor materiałów i współredaktor naukowy w wydanie obszernej  monografii pt. Od inżynierii wodnej przez technikę sanitarną do inżynierii środowiska. W 100-letniej tradycji Politechniki Warszawskiej (2016). A w kadencji 2020-2024, zasiadając w Senacie PW i pełniąc funkcję przewodniczącego Senackiej Komisji ds. Historii i Tradycji, współtworzyłem opracowanie i wydanie książki pt. Politechnika Warszawska. Historia i tradycja w zarysie (2023) oraz z myślą o Jubileuszu 200-lecia Politechniki Warszawskiej, monografii pt. „Pół wieku ochrony dziedzictwa Politechniki Warszawskiej. Historia PW w świetle działalności Senackiej Komisji ds. Historii i Tradycji” (2024).

Warszawa, 30 września 2024 r.

PS. W odpowiedzi na mój powyższy wpis zareagował Kolega Adam Lackowski przesyłając trochę wspomnień z naszych studenckich czasów, zilustrowanych kilkoma zdjęciami (ze zbioru Adama i Marysi). Oto one:

Wycieczka dydaktyczna do oczyszczalni w Pruszkowie w 1975 r. – z prof. Stanisławem Włodkiem
Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 02-Praktyki-geodezyjne.jpgObrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 03-Praktyki-geodezyjne.jpg
Wakacyjne praktyki geodezyjne w 1975 r., tzn. w okresie przedsmartfonowym, nie były specjalnie męczące – był czas na lekturę i… na brydża w warunkach polowych
Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 4-654x1024.jpgObrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 05-Pod-PKiN-em.jpg
Adam i Krzysiek podczas instalowania przyrządów meteorologicznych na dachu Gmachu Głównego (w październiku 1975 r. ) – w ramach Koła Naukowego HiM oraz… Adam, Krzysiek i Maciek podczas omawiania spraw studenckich w barze piwnym koło PKiN-u (fot. A. Kulig)
Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 06-Praktyki-w-Murzynowie.jpgObrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 07-W-Celestynowie-1024x636.jpg
Praktyka meteorologiczna w Lęborku w 1977 r. była interesującaWraz z nadejściem wiosny można było ruszać na rajd, np. do Celestynowa
Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 08-Na-zawodach-1024x679.jpgObrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 09-i...-na-pochodach-1024x652.jpg
Koszulki z napisem ISIW były w modzie –  tu Joasia Panikowska podczas zawodów w Dniu SportuA tutaj Maciek podczas pochodu pierwszomajowego w 1975 r.
Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 010-i...-na-pochodach.jpgObrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 011-i...-na-pochodach.jpg
Reprezentantka Wydziału ISiW w kwiatachHasła pierwszomajowe były różne. Takie chyba też „przeszło”: Drugą Polskę zrobi Gierek z sanitarnym inżynierem

Warszawa, 13 marca 2025 r.